Qlobal neft bazarlarında həftə yüksəlişlə başlayıb. İnvestorlar ABŞ ilə Venesuela arasında artan siyasi gərginliyin mümkün tədarük riskləri yaradacağına dair narahatlıqları qiymətlərə daxil ediblər. Bu amil ötən həftə qeydə alınmış təxminən 4%-lik enişdən sonra neft qiymətlərinin qismən bərpa olunmasına səbəb olub.
BBN.az Reuters-in məlumatına istinadən xəbər verir ki,, Brent markalı neftin fyuçersləri 25 sent və ya 0,4% artaraq bir barel üçün 61,37 ABŞ dollarına, WTI (West Texas Intermediate) markalı ABŞ xam nefti isə 23 sent və ya 0,4% bahalaşaraq 57,67 ABŞ dollarına yüksəlib.
Geosiyasi risklər bazara dəstək verir
Analitiklərin fikrincə, bazarda əsas diqqət ABŞ–Venesuela münasibətlərinin kəskinləşməsinə yönəlib. Bu münasibətlərin enerji sektorunda potensial məhdudiyyətlər və ixrac riskləri yarada biləcəyi ehtimal olunur.
NLI Research Institute-un baş iqtisadçısı Tsuyoshi Ueno bildirib ki:
“Rusiya–Ukrayna sülh danışıqları fonunda bazarlarda bəzən nikbinlik, bəzən isə ehtiyatlılıq müşahidə olunur. Eyni zamanda ABŞ ilə Venesuela arasında gərginliyin artması neft tədarükündə mümkün pozuntularla bağlı narahatlıqları gücləndirir.”
Artıq təklif amili hələ də qüvvədədir
Bununla yanaşı, ekspertlər qeyd edirlər ki, bazarda artıq təklif (oversupply) problemi hələ də aradan qalxmayıb. Məhz bu amil neft qiymətlərinin daha kəskin yüksəlişini məhdudlaşdırır.
Tsuyoshi Ueno əlavə edib ki, geosiyasi risklər ciddi şəkildə dərinləşməzsə, WTI neftinin qiyməti 2026-cı ilin əvvəlində 55 dolların altına düşə bilər.
Rusiya–Ukrayna danışıqları bazarın diqqətindədir
Neft bazarına təsir edən digər mühüm amil isə Rusiya–Ukrayna münaqişəsi ətrafında aparılan danışıqlardır. Məlumata görə, Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski ABŞ nümayəndələri ilə Berlində keçirilən beş saatlıq görüşdə ölkəsinin NATO-ya üzvlük ambisiyasından imtina etməyə hazır olduğunu bildirib. Danışıqların bu gün də davam edəcəyi gözlənilir.
ABŞ-ın xüsusi nümayəndəsi Steve Witkoff danışıqlarda “xeyli irəliləyiş əldə edildiyini” desə də, detalları açıqlamayıb.
Rusiyada neft emalı obyektinə hücum xəbəri
Cümə günü Ukrayna ordusu Rusiyanın Moskvanın şimal-şərqində yerləşən Yaroslavl neft emalı zavoduna zərbə endirdiyini açıqlayıb. Sənaye mənbələrinin bildirdiyinə görə, həmin obyekt fəaliyyətini müvəqqəti olaraq dayandırıb. Bu xəbər də bazarda qısamüddətli tədarük risklərini artıran faktorlar sırasında yer alıb.
Ümumi bazar qiymətləndirməsi
Analitiklərin fikrincə, hazırda neft bazarında:
•geosiyasi risklər qiymətləri yuxarı itələyən,
•artıq təklif və qlobal iqtisadi qeyri-müəyyənlik isə aşağı yönlü təzyiq yaradan əsas amillərdir.
Bu balans fonunda yaxın günlərdə neft qiymətlərinin dar diapazonda dəyişməsi, kəskin hərəkətlərin isə daha çox siyasi və geosiyasi xəbərlərdən asılı olması gözlənilir.