Sentyabr ayı qlobal və yerli iqtisadiyyatda mühüm proseslərlə yadda qalıb. Dünyada inflyasiya ilə mübarizə və faiz siyasətində ehtiyatlı yanaşmalar davam etdiyi bir vaxtda, Azərbaycanda iqtisadi və maliyyə sabitliyi qorunub saxlanılıb.
BBN.az xəbər verir ki, dünya üzrə iqtisadi artım templərinin zəifləməsinə baxmayaraq, beynəlxalq təşkilatlar 2025-ci il üçün ümumi artım proqnozlarını əsasən sabit saxlayıblar. OECD və IMF-in açıqlamalarına görə, dünya iqtisadiyyatında bu il 3 faizə yaxın artım gözlənilir. Sentyabr ayında aparıcı mərkəzi banklar – ABŞ Federal Ehtiyat Sistemi (FED) və Avropa Mərkəzi Bankı (AMB) – faiz qərarlarında dəyişiklik etməyib və siyasətlərini gələcək iqtisadi göstəricilərə əsaslanaraq formalaşdıracaqlarını bildiriblər. Qeyd etmək lazımdır ki, FED sentyabr ayında əsas faiz dərəcəsini 25 bazis bəndi endirib və 5.25%-5.50% diapazonunda saxlayıb.
Əmtəə və enerji bazarlarında isə qiymətlər dəyişkən olub. Sentyabr ayında Brent markalı neftin qiyməti 66-68 dollar səviyyəsində sabitləşib və ay ərzində əsasən qlobal tələbat və OPEC+ ölkələrinin hasilat siyasətinə uyğun hərəkət edib.
Azərbaycan neftinin dünya bazarındakı qiyməti də ay ərzində dəyişkənlik göstərib. “Azeri Light” markalı xam neftin sentyabrın sonunda barreli 67,66 dollar səviyyəsində ticarət olunub. Azərbaycanın 2025-ci il dövlət büdcəsində neftin orta qiyməti 60 dollar götürüldüyündən, hazırkı göstəricilər büdcə gəlirləri baxımından əlverişli qiymətləndirilir.
Təbii qaz bazarında isə qiymətlər nisbətən sabit qalıb. Azərbaycan Mərkəzi Bankı gələn il üçün təbii qazın orta ixrac qiymətini 349 ABŞ dolları səviyyəsində proqnozlaşdırır. Bu, Azərbaycanın enerji sektorundan daxilolmalarının davamlılığını təmin edən əsas faktorlardan biri kimi çıxış edir.
Azərbaycanda isə sentyabr ayı makroiqtisadi sabitlik şəraitində keçib. Azərbaycan Mərkəzi Bankı əsas faiz dərəcəsini 7 faiz səviyyəsində saxlayıb. Qurumun açıqlamasına görə, bu qərar inflyasiya proqnozları və iqtisadi aktivlik nəzərə alınaraq qəbul olunub. AMB bildirib ki, növbəti dövrlərdə qərarlar real sektor göstəricilərinə əsasən formalaşdırılacaq.
Sentyabrda AMB-nin təşəbbüsü ilə Makroiqtisadi Sabitlik üzrə İşçi Qrupun iclası keçirilib. İclasda fiskal və monetar siyasət arasında koordinasiyanın gücləndirilməsi, həmçinin iqtisadi risklərə qarşı qabaqlayıcı tədbirlərin müzakirə olunduğu bildirilir. Eyni zamanda, valyuta ehtiyatlarında artım qeydə alınıb. Rəsmi məlumata görə, sentyabrın əvvəlinə olan vəziyyətə əsasən, Azərbaycan Mərkəzi Bankının ehtiyatları 11,2 milyard ABŞ dollarını ötüb.
Manatın məzənnəsi də ay ərzində sabit qalıb. ABŞ dollarının rəsmi məzənnəsi 1,7000 manat səviyyəsində saxlanılıb.
Bank sektorunda kreditləşmə müsbət dinamika nümayiş etdirib. Beynəlxalq reytinq agentlikləri Azərbaycanın maliyyə sektorunun sabit və dayanıqlı olduğunu qeyd edir. S&P agentliyi bank sektorunda kredit portfelinin bu il 15 faizədək artacağını proqnozlaşdırıb.