Daha yüksək qiymətlərin davam edəcəyi ehtimalı artır.
2025-ci ildə metal bazarında qeyri-adi vəziyyət yaranıb. Qızıl, gümüş və mis qiymətləri eyni təqvim ili ərzində tarixi maksimumlara çatıb. Bu, sonuncu dəfə 1980-ci ildə müşahidə olunmuşdu. Analitiklər bildirirlər ki, bu ilin bazar dinamikası əvvəlki dövrlərdən fərqli olaraq daha dərin fundamental amillərlə formalaşır və bu, qiymətlərin yaxın aylarda da yüksək səviyyədə qalacağı ehtimalını artırır.
Rekord göstəricilər
Dow Jones Market Data-nın məlumatına görə:
Gümüşün bir unsiyasının qiyməti 59.14 dollar səviyyəsində yeni rekord müəyyən edib.
Misin funt üzrə qiyməti 5.8195 dollarla bu ilin maksimal həddinə çatıb.
Qızıl isə oktyabrda 4 359.40 dollarla tarixi maksimum qeyd edib.
Bazarın əsas drayverləri
Bu il qiymət artımını şərtləndirən amillərin bir hissəsi 1980-ci ilin vəziyyətinə bənzəyir: inflyasiya, zəif dollar və geosiyasi risklər. Lakin 2025-ci ildə əlavə olaraq yeni meyllər mövcuddur.
Sənaye tələbi. Gümüş və mis üzrə artan sənaye istifadəsi – enerji keçidi, elektrik nəqliyyatı, yarımkeçiricilər və yüksək texnologiyalı istehsal sahələri bu metallara olan tələbatı ciddi şəkildə genişləndirib. Ekspertlər qeyd edir ki, bu metalların gələcək iqtisadiyyatda rolu daha da artacaq.
Mərkəzi bankların qızıl alışı. Son aylarda qlobal mərkəzi banklar qızılı rekord həcmdə ehtiyatlarına əlavə edib. Bu, 1980-ci ildə müşahidə olunmayan yeni vəziyyətdir və qızılın qiymətini davamlı şəkildə dəstəkləyir.
Dolların dəyər itirməsi. ABŞ dollar indeksinin il ərzində 8 faizdən çox ucuzlaşması metal bazarına əlavə dəstək verib. İnvestorların valyuta riskindən qorunmaq məqsədilə metallar üzrə mövqelərini genişləndirdikləri qeyd olunur.
Spekulyativ kapitalın geri qayıtması. Bir neçə il ərzində kapital axınının kriptovalyutalar və yüksək riskli texnoloji səhmlərə yönəldiyini bildirən analitiklər, 2025-ci ilin ikinci yarısından etibarən bu vəsaitlərin bir hissəsinin yenidən əmtəə bazarına keçdiyini qeyd edir.
Təklif çatışmazlığı
Uzun illər ərzində mədən sektorunda investisiyaların azalması təklifin genişlənməsini məhdudlaşdırır. Yeni layihələrin icazə və tikinti proseslərinin ləngiməsi mis və gümüş üzrə təklif boşluğunu dərinləşdirib. Portfel menecerləri yaxın perspektivdə genişmiqyaslı təklif artımı üçün real şərtlərin görünmədiyini bildirir.
Bu vəziyyət qiymətlərin daha uzun müddət yüksək səviyyədə qalmasına şərait yaradır.
1980 və 2025: Fərqli dövrlərin oxşar nəticələri
Hər iki dövrü birləşdirən məqamlar – yüksək inflyasiya, geopolitik gərginlik və zəif dollar – bu gün də aktualdır. Lakin hazırkı dövrdə sənaye tələbinin artması, təklifin yavaş genişlənməsi və mərkəzi bankların aktiv qızıl alışları metal bazarındakı artımı daha struktur xarakterli edir.
Analitiklər bildirirlər ki, cari fundamental şərait dəyişmədiyi təqdirdə qızıl, gümüş və mis üzrə qiymət yüksəlişinin 2026-cı ilə doğru davam etməsi istisna edilmir.
