Yaponiyanın “Nikkei 225” indeksi tarixdə ilk dəfə 51 000 həddini keçib

Yaponiyanın aparıcı fond indeksi olan Nikkei 225 bu gün tarixində ilk dəfə 51 000 bənd həddini keçib. Gün ərzində indeks 1,9% artaraq 51 249,82 səviyyəsinə yüksəlib, ticarət sessiyasını isə 51 180 bənd yaxınlığında tamamlayıb.

Artımın əsas səbəbi ölkənin yeni baş naziri Sanae Takaichi tərəfindən açıqlanmış genişmiqyaslı fiskal stimullaşdırma paketi ilə bağlı investor nikbinliyidir. Gözlənilən tədbirlər dövlət xərclərini artırmaqla istehlakı canlandırmaq və iqtisadi artımı sürətləndirmək məqsədi daşıyır.

İlin əvvəlindən bəri Nikkei 225 təxminən 28% bahalaşıb. Analitiklər bu artımı həm hökumətin pro-biznes siyasəti, həm də Yaponiyanın ixrac yönümlü sənayesində gəlir gözləntilərinin yüksəlməsi ilə əlaqələndirirlər.

Nikkei indeksinin bu tarixi rekordu qlobal bazarlarda da müsbət rezonans yaradıb. İnvestorlar uzun fasilədən sonra yenidən risk alma rejiminə (risk-on mood) qayıdırlar.

Yaponiyada rekord göstərici digər Asiya birjalarında da yüksəliş dalğası yaradıb.

•Çin Hang Seng indeksi bu gün +1,3%,

•Cənubi Koreyanın Kospi indeksi +1,1%,

•Avstraliyanın ASX 200 indeksi isə +0,9% artım nümayiş etdirib.

Ekspertlər qeyd edirlər ki, bu yüksəliş yalnız regiondaxili dinamika ilə deyil, həm də ABŞ və Çin arasında ticarət münasibətlərinin sabitləşməsi, faiz dərəcələrinin enməsi gözləntiləri və geosiyasi risklərin qismən azaldılması ilə bağlıdır.

Hazırda investorlar təhlükəsiz liman aktivlərindən (qızıl, dollar) bir qədər uzaqlaşaraq, səhmlər və texnologiya sektorlarına yönəlirlər. Bu isə Asiya bazarlarında geniş miqyaslı “dirçəliş dalğasının” formalaşmasına səbəb olub.

Maliyyə analitikləri hesab edir ki, Asiyada müşahidə olunan bu optimizm Azərbaycan iqtisadiyyatına birbaşa deyil, lakin dolayı üç əsas istiqamət üzrə təsir göstərə bilər:

1️⃣ Əhval və risk davranışı

Qlobal bazarlardakı müsbət əhval-ruhiyyə Bakı Fond Birjasında (BFB) da investor psixologiyasına müsbət təsir edə bilər.

Əgər Asiya indekslərində artım trendi davam edərsə, yerli investorlar korporativ səhmlər, investisiya fondları və maliyyə alətlərinə marağı artıracaqlar.

2️⃣ Əmtəə bazarına təsir

Yaponiyanın iqtisadi fəallığının artması enerji tələbinin yüksəlməsi deməkdir.

Bu, Brent markalı neftin qiymətini sabit saxlaya və ya yüngül artıma səbəb ola bilər. Azərbaycanın ixrac gəlirləri üçün bu, müsbət siqnaldır və dövlət gəlirlərinin proqnozlaşdırılmasını asanlaşdırır.

3️⃣ Valyuta bazarları və likvidlik

Asiya valyutalarının (yen, yuan, won) möhkəmlənməsi fonunda dolların nisbətən zəifləməsi müşahidə oluna bilər.

Bu isə Azərbaycan manatının sabitliyini qısamüddətli dövrdə dəstəkləyən amil kimi çıxış edir.

ABA-nın eksperti Fərəc Axundov BBN.az-a açıqlamasında bildirib ki, Nikkei indeksinin 51 000 bəndi keçməsi qlobal iqtisadi dinamikanın yeni mərhələyə keçdiyini göstərir:

“Yaponiyanın Nikkei indeksinin 51 000 həddini aşması təkcə regional hadisə deyil, qlobal iqtisadi aktivliyin bərpasının simvoludur.

Hazırda bazarlar ‘bull trend’dədir, yəni uzunmüddətli artım fazasına daxil olublar. Amma bu yüksəlişin bir mərhələsində korreksiya (düzəliş) baş verəcək — xüsusilə ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin (Fed) uçot dərəcəsi ilə bağlı qərarı istiqaməti dəyişə bilər.”

Ekspert əlavə edib ki, bazar davranışında həm həddindən artıq nikbinlik, həm də qısamüddətli risklər mövcuddur:

“Bazar uzunmüddətli yüksəlişdə olsa da, investorların çoxu tələbin artımına həddindən artıq ümid bəsləyir. Bu, gələcəkdə qiymətli kağızlarda qısamüddətli enişlərə gətirə bilər.

Buna baxmayaraq, əmtəə və qiymətli metallar bazarlarında sabitlik və aktivlik qorunur. Bu seqmentlərdə həm ticarət həcmləri, həm də investor marağı yüksəkdir.”

Fərəc Axundov həmçinin Azərbaycan investorları üçün diversifikasiyanın vacibliyini vurğulayıb:

“Belə dövrlərdə portfelin düzgün bölüşdürülməsi əsas məsələdir. İnvestorlar riskləri bir istiqamətə toplamaq əvəzinə, müxtəlif aktivlər üzrə yerləşdirməyə üstünlük verməlidirlər. Bu, bazar dalğalanmalarının təsirini minimuma endirir.”

Yaponiyanın Nikkei 225 indeksinin 51 000 həddini aşması sadəcə Asiya üçün deyil, bütün qlobal iqtisadi sistem üçün simvolik dönüş nöqtəsidir.

Bu hadisə qlobal maliyyə bazarlarında inamın bərpasını, likvidliyin artmasını və investisiya axınlarının yenidən Asiya istiqamətinə yönəlməsini göstərir.

Azərbaycan üçün bu hadisə —

•fond bazarlarının dirçəlişi,

•enerji tələbinin artması,

•investor əhvalının güclənməsi baxımından müsbət siqnaldır.

Yekun olaraq, Asiyada başlayan yüksəliş dalğası təkcə bir regionun deyil, qlobal iqtisadiyyatın yeni balans mərhələsinə keçidini ifadə edir.

Azərbaycan isə bu dalğada enerji, investisiya və kapital bazarları vasitəsilə aktiv iştirak imkanına malikdir.